این تغییرات، سیاست سختگیرانه آمریکا را تعدیل خواهد کرد ولی نمیتواند مناسبات بین این کشور را با دولت کمونیستی کوبا از اساس تغییر دهد.
درهمین حال، اوباما صراحتا از عدمجوابگویی تحریمهای شکستخورده آمریکا در نیم قرن گذشته در خصوص کوبا سخن میگوید. وی میگوید سیاستهای پیشین آمریکا با اشتباه همراه بوده و این رفتار منجر به عدماعتماد شده است.
با از بین بردن منع تجارت و سفر به کوبا برای آمریکاییهای کوبایی تبار، اوباما بهدنبال تحقق بخشیدن به هدفهایی است که در جریان مبارزات انتخاباتی و از زمان احراز مقام ریاستجمهوری وعده داده بود. اوباما، اقدام خود را در جهت منافع ملی ایالات متحده میداند.
پیش از این دولت اوباما، برای بیرون آوردن کوبا از فهرست کشورهای حامی تروریسم و برقراری روابط دیپلماتیک با کوبا پیش شرطهایی را اعلام کرده بود. در بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا درباره کوبا آمده که قبل از آنکه تحریمها علیه کوبا برداشته شود، این کشور باید پیشرفتهایی را در زمینه دمکراسی به دست آورد و زندانیان سیاسی را آزاد کند.
سیاستهای تحریمی آمریکا علیه کوبا از سال 1962درست پس از به قدرت رسیدن فیدل کاسترو رئیسجمهوری وقت، بر2پایه استوار بوده است: تحریمهای اقتصادی و ایجاد انزوای سیاسی که هرکدام از این سیاستها با شکست مواجه شده است.
آمریکا از تحریمها به منزله ابزار مطلوب سیاست خارجیاش استفاده میکند. دانیل اریکسون کارشناس مرکز گفتوگو میان واشنگتن- هاوانا و نویسنده کتاب جنگهای کوبا معتقد است دیپلماسی کاهش تحریمها شاید بتواند تنش بین دو کشور را کمتر کند، اما در آیندهای نزدیک نمیتوان شاهد از سرگیری مناسبات کامل دیپلماتیک میان طرفین بود.
دبی شولتز، نماینده حزب دمکرات ایالت فلوریدا، در راستای اعتقادات اریکسون میگوید: این نوعی فریب دادن خود است که بگوییم تحریمها اصلاحاتی را در این جزیره بهوجود آورده است. به عبارتی میتوان تبعید آمریکاییهای کوبایی تبار و قطع ارتباط آنها با خانوادههایشان را نوعی کشتار دستهجمعی مانند کشتار دستهجمعی یــهودیان در قضیـه هولوکاست تشبیه کرد.
شولتز درادامه یکی دیگر از حکایات افشا شده در کتاب اریکسون را بر میشمارد و میگوید: یکی از نکات برجسته این کتاب اشاره به سیاستهای ناموفق آمریکا و اصلاحات اقتصادی در آمریکای لاتین دارد که ضررهای فراوانی را به کوبا وارد کرده است. اریکسون شنیدههایش در کنگره را شعارهای اغراق آمیز دولت آمریکا درباره کوبا و دوران جنگ سرد، برمیشمارد که تمام حسابهایشان با شکست روبهرو شده است.
براساس گفتههای وی که با سفر به خلیج گوانتانامو که زندان مخوف گوانتانامو درآنجا مستقر است، تصویری که دولت آمریکا از نگه داشتن این زندان دنبال میکند چیزی نیست که به نفع تمام کوباییها باشد، بلکه سیاست جلب حمایت کوباییهای تندرو تبعیدی، که با سیاستهای کاسترو مخالفند، مدنظر است.
اما این نگرش دستخوش دگرگونی است. نظرسنجیها نشان میدهد، آمریکاییهای کوبایی تبار بهویژه نسلهای جوان بهشدت حامی تثبیت روابط و تعامل با کوبا هستند و حتی گروههای تندرو ضددولت کاسترو به این نتیجه رسیدهاند که این روند به شکست انجامیده است.
کنگره آمریکا درسال 2000طی لایحهای تحریمهای تجاری کوبا را اصلاح و اجازه صدور کالاهای کشاورزی را ارائه کرد. براساس گزارشهای شورای تجارت و اقتصاد، آمریکاییها درسال 2008 با صادرات اقلامی چون ذرت، مرغ و گندم چیزی در حدود700میلیون دلار صادرات کشاورزی داشتهاند.
دولت اوباما در راستای کاهش تحریمهای اقتصادی، به شرکتهای مخابراتی آمریکا اجازه فروش تلفن همراه و استفاده از خدمات ماهوارهای، به همتایان کوبایی خود داده است. برای نخستین بار پس از چند دهه، قرار است دراین ماه، جلسهای برای بازسازی سرویس پست الکترونیک مستقیم برای کوباییها گذاشته شود.
دولت آمریکا باید بداند که برای موفقیت و درس از تجربههای گذشته مثل افغانستان، برای پیشرفت منافع ملی خود در آینده از زور و تهدید استفاده نکند.
درماه میسال 2002، جان بولتون یکی از اصلیترین مهرههای نومحافظهکار در دوران ریاستجمهوری بوش، در یک سخنرانی، کوبا را متهم کرده بود که سلاحهای پیشرفته و بیولوژیک دارد و آنها را علیه دولت آمریکا استفاده میکند؛ ادعایی که تندروهای دولت بوش از آن فاصله گرفتند. درهمین حال، جودیت میلر، خبرنگار نیویورک تایمز در گزارشی با عنوان «کوبا و آزمایش بمبهای میکروبی، سیاه زخم و مرگی لاعلاج» ادعای باطل بولتون را روی کاغذ آورد.قانونگذاران حزب دمکراتیک، درزمان ریاست بوش در بسیاری از اقدامات غلط با وی همپا بودند که از جمله آنها را میتوان جنگ عراق دانست.
اریکسون به نقل از رابرت مندز، یکی از اعضای کنگره در ایالت نیوجرسی که خود آمریکایی کوبایی تبار است، به تمسخر درپاسخ به اظهارات بولتون، مینویسد: من خوشحالم که میبینم دولت بوش قابلیتها و دانش کوبا را درک کرده است.
در نهایت جنگ عراق به مقامات آمریکا ثابت کرد که خطاهای بسیاری را درتصمیمگیریهای خود مرتکب شدهاند و به همین دلیل باید با احتیاط بیشتری با کشورهای آمریکای لاتین وکوبا برخورد کنند. هنوز ترس از طرح بوش برای حمله نظامی به کوبا و اینکه آمریکا قصد دارد انقلاب کوبا و آثار آن را محو کند، به بهانه سرکوب مخالفان داخلی، درمیان مقامات کوبایی مطرح است تا آینده سیاسی کوبا را به سمت و سوی منافع و آمال خود سوق دهد و نمونه بارز آن را در عراق در رسانههای بینالمللی مشاهده میکنیم.
بیش از چهاردهه، سیاست آمریکا حمایت و پشتیبانی از مخالفان فیدل کاسترو بوده است و وی را متهم میکند که افراد بیگناه را زندانی میکند. آمریکا برای کوبای پس از کاسترو ایدهها و طرحهای بزرگی دردست دارد.
این روزها، تحولات اخیر در مناسبات آمریکا و کوبا امیدی تازه برای ذوب شدن یخ روابط میان واشنگتن- هاوانا را نوید میدهد. باراک اوباما باید از فرصتی که در اختیار او قرارگرفته به درستی استفاده کند و تحتتأثیر لابیهای ضدکوبایی قرار نگیرد.
درهرحال با نگاهی به نتیجهگیری از کتاب جنگهای کوبا که به خشم آمریکاییهای هاوانا، میامی و واشنگتن در قبال سلطه گری و سرنوشت 11میلیون جمعیت پراکنده کوبایی میپردازد میتوان دریافت که کاهش تحریم علیه کوبا از سوی اوباما میتواند بارقههایی از نور امید، برای آشتی با کشورهای آمریکای لاتین را نوید دهد، هرچند تا چنین چشماندازی راه زیادی باقی مانده است.
منبع: آنتیوار-22سپتامبر2009